Od 1 lipca 2019 roku nastąpiła istotna zmiana w systemie oceny i weryfikacji właściwości użytkowych betonu towarowego oraz mieszanek związanych spoiwami w Polsce. Zmiany te wynikają z implementacji krajowego systemu oceny zgodnego z wymaganiami normy PN-EN 206+A2:2021-08, która zawiera nowe regulacje dotyczące produkcji, deklarowania i weryfikowania jakości wyrobów budowlanych, w tym przede wszystkim betonu.
Nowe regulacje mają bezpośredni wpływ na wszystkich producentów betonu towarowego. Dotyczy to zarówno dużych zakładów betonowych, jak i mniejszych podmiotów oferujących mieszanki związane spoiwami hydraulicznymi. Certyfikat ZKP staje się dokumentem niezbędnym do legalnego prowadzenia działalności w zakresie produkcji i dostarczania betonu na rynek krajowy. Bez jego posiadania niemożliwe jest wystawienie deklaracji właściwości użytkowych, a tym samym oznaczenie produktu znakiem budowlanym B, co skutkuje wykluczeniem z rynku budowlanego.
Rola certyfikatu ZKP w krajowym systemie oceny zgodności
W myśl przepisów prawa budowlanego oraz ustawy o wyrobach budowlanych, każdy produkt budowlany dopuszczony do obrotu na rynku musi posiadać udokumentowaną zgodność z określonymi normami technicznymi. W przypadku betonu towarowego oraz mieszanek związanych spoiwami odniesieniem stała się norma PN-EN 206+A2:2021-08, która jasno definiuje wymagania dla procesu produkcyjnego, składników mieszanki oraz parametrów końcowych betonu. Zgodnie z tą normą, każdy producent musi wdrożyć Zakładową Kontrolę Produkcji, której celem jest zapewnienie ciągłości, powtarzalności i zgodności produkcji z wymaganiami normowymi. Efektem tego wdrożenia jest właśnie certyfikat zkp.
Certyfikat ZKP wystawiany jest przez jednostkę notyfikowaną lub akredytowaną jednostkę certyfikującą po przeprowadzeniu audytu systemu jakości producenta. Taki audyt obejmuje między innymi: ocenę dokumentacji technicznej, analizę procesów produkcyjnych, sprawdzenie kompetencji personelu, a także weryfikację wyników badań laboratoryjnych próbek betonu. Dodatkowo, obowiązkowe są regularne kontrole nadzorcze, których celem jest utrzymanie ważności certyfikatu ZKP i bieżąca ocena zgodności produkcji z normą.
Dla producentów oznacza to konieczność utrzymywania wysokiego poziomu kontroli jakości, prowadzenia pełnej dokumentacji, a także inwestycji w sprzęt laboratoryjny i szkolenie pracowników. Nie są to jednak działania zbędne – przeciwnie, pozwalają na ugruntowanie pozycji rynkowej i zapewnienie klientom produktu o potwierdzonej jakości. Certyfikat ZKP jest w tym kontekście nie tylko obowiązkiem prawnym, ale również przewagą konkurencyjną.
Wpływ normy PN-EN 206+A2:2021-08 na rynek betonu towarowego
Wprowadzenie normy PN-EN 206+A2:2021-08 w krajowym systemie oceny i weryfikacji właściwości użytkowych to istotny krok w kierunku ujednolicenia standardów jakości i bezpieczeństwa w budownictwie. Norma ta zastępuje wcześniejsze wydania i uwzględnia najnowsze europejskie wytyczne techniczne oraz dostosowanie do realiów polskiego rynku. Zgodnie z jej postanowieniami, deklarowanie właściwości użytkowych staje się obowiązkowe tylko wtedy, gdy producent dysponuje ważnym certyfikatem ZKP. Oznacza to, że dokument ten jest nieodzownym elementem obrotu produktami betonowymi.
Z perspektywy rynku skutkuje to dążeniem do standaryzacji, eliminacją produktów niepewnej jakości oraz zwiększeniem odpowiedzialności producentów za oferowany beton. Inwestorzy, wykonawcy i projektanci mogą mieć większe zaufanie do dostawców, którzy przedstawiają certyfikat ZKP jako dowód spełnienia wszystkich kryteriów. Takie zaufanie jest niezbędne zwłaszcza w dużych inwestycjach infrastrukturalnych, gdzie jakość betonu przekłada się bezpośrednio na trwałość i bezpieczeństwo obiektów.
Co więcej, certyfikat ZKP jest ważnym narzędziem wspierającym zrównoważone budownictwo. Dzięki obowiązkowej kontroli składników mieszanki i procesów produkcyjnych, możliwe jest bardziej świadome zarządzanie zasobami surowcowymi, zmniejszenie emisji CO₂ poprzez optymalizację receptur oraz zwiększenie trwałości wyrobów budowlanych. Wdrażanie ZKP pozwala również producentom dostosowywać ofertę do specyficznych wymagań projektowych – na przykład poprzez produkcję betonu o podwyższonej wytrzymałości, odporności chemicznej czy zdolności do samonaprawy.
Warto również zauważyć, że w świetle nowych regulacji, jednostki nadzoru budowlanego oraz inwestorzy publiczni coraz częściej żądają przedstawienia certyfikatu ZKP na etapie kwalifikacji oferentów lub odbioru materiałów. Brak certyfikatu może prowadzić do wykluczenia z przetargu lub odrzucenia dostawy na placu budowy. Oznacza to, że jego posiadanie przestaje być jedynie spełnieniem formalności, a staje się rzeczywistą potrzebą wynikającą z funkcjonowania rynku.
Wprowadzenie obowiązku deklarowania właściwości użytkowych przez producentów betonu towarowego od 1 lipca 2019 roku to znacząca zmiana systemowa w krajowym budownictwie. Norma PN-EN 206+A2:2021-08 wprowadza wysoki standard jakościowy, którego osiągnięcie i utrzymanie jest możliwe wyłącznie poprzez wdrożenie systemu Zakładowej Kontroli Produkcji. Certyfikat ZKP stanowi formalne potwierdzenie tego wdrożenia i otwiera drogę do legalnego i odpowiedzialnego funkcjonowania na rynku wyrobów budowlanych.
Dla producentów betonu oznacza to konieczność profesjonalizacji działalności, inwestycji w systemy jakości oraz utrzymywania pełnej przejrzystości procesów. Dla odbiorców końcowych – gwarancję bezpieczeństwa, trwałości i zgodności z projektem. Certyfikat ZKP staje się więc nie tylko narzędziem formalnym, ale też realnym fundamentem jakości i innowacyjności w polskim budownictwie.
